ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ...
ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ತ್ವರಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನದ ವೇಗವು ಹಳೆಯ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ದಿನೆ ದಿನೆ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದು ಘನ ತ್ಯಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತಿದೆ. ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಉಪಕರಣಗಳು ಅವುಗಳ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶದ ಬಳಕೆಗೆ ಅನರ್ಹವಾದಾಗ ಅಥವಾ ಮುಕ್ತಾಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಪೂರೈಸಿದಾಗ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವು ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು, ಸರ್ವರ್‌ಗಳು, ಮುಖ್ಯ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು, ಮಾನಿಟರ್‌ಗಳು, ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಡಿಸ್ಕ್‌ಗಳು, ಪ್ರಿಂಟ ರ್‌ಗಳು, ಸ್ಕ್ಯಾನರ್‌ಗಳು, ಕಾಪಿಯರ್‌ಗಳು, ಕ್ಯಾಲ್ಕುಲೇಟರ್‌ಗಳು, ಫ್ಯಾಕ್ಸ್ ಯಂತ್ರಗಳು, ಬ್ಯಾಟರಿ ಸೆಲ್‌ಗಳು, ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಫೋನ್‌ಗಳು, ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಸಿವರ್‌ಗಳು, ಟಿವಿಗಳು, ಐಪಾಡ್‌ಗಳು, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಉಪಕರಣಗಳು, ವಾಷಿಂಗ್ ಮೆಷಿನ್‌ಗಳು, ರೆಫ್ರಿಜರೇಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹವಾನಿಯಂತ್ರಕಗಳು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸೇರ್ಪಡೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಹೊಸ ಮಾದರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದಾಗಿಯೂ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಜನರು ಹೊಸ ಮಾದರಿಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗು ವುದರಿಂದ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿಯೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲೋಹಗಳು, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ಗಳು, ಕ್ಯಾಥೋಡ್ ರೇ ಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳು, ಮುದ್ರಿತ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳು, ಕೇಬಲ್‌ಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಲೋಹಗಳಾದ ತಾಮ್ರ, ಬೆಳ್ಳಿ, ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಟಿನಂಗಳನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದಲ್ಲಿ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಮರಳಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ವಿಷಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳಾದ ಲಿಕ್ವಿಡ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್, ಲಿಥಿಯಂ, ಪಾದರಸ, ನಿಕ್ಕೆಲ್, ಪಾಲಿಕ್ಲೋರಿನೇಟೆಡ್ ಬೈಫೆನೈಲ್ಸ್, ಸೆಲೆನಿಯಮ್, ಆರ್ಸೆನಿಕ್, ಬೇರಿಯಂ, ಬ್ರೋಮಿನೇಟ್ ಫ್ಲೇಮ್ ರಿಟರ್ಡೇಂಟ್ಸ್, ಕ್ಯಾಡ್ಮಿಯಮ್, ಕ್ರೋಮ್, ಕೋಬಾಲ್ಟ್, ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ಸೀಸ ಮುಂತಾದ ತುಂಬಾ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಿಷ ವಸ್ತುಗಳು ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಮೂಲಕ ಭೂಮಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಿರುವುದು ಅಪಾಯದ ಕರೆಗಂಟೆಯಾಗಿದೆ. ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವು ಮಾನವರು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಭಾರೀ ಲೋಹಗಳು ಮತ್ತು ಪಾದರಸ, ಸೀಸ, ಬೆರಿಲಿಯಮ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಡ್ಮಿಯಂನಂತಹ ವಿಷಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಜಾಗತಿಕ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ
ಬಾಸೆಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್‌ನಂತಹ ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಅಪಾಯಕಾರಿ ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಚಲನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅಕ್ರಮ ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವುದು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ. 2018ರಲ್ಲಿ 50 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಧನಗಳಾದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು, ಪರದೆಗಳು, ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳು, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟಿವಿಗಳು, ಉಳಿದವು ದೊಡ್ಡ ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು ಹಾಗೂ ಬಿಸಿ ಮತ್ತು ತಂಪಾಗಿಸುವ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ವಿಶ್ವದ ಶೇಕಡಾ 66ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಶಾಸನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜಾಗತಿಕ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 20 ಪ್ರತಿಶತ ಮಾತ್ರ ಮರುಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮರುಪಡೆಯುವಿಕೆಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ 40 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 100 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಎಸೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶೇಕಡಾ 20ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚೀನಾ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 160 ಮಿಲಿಯನ್ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತದೆ. ಚೀನಾವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಎಸೆಯುವ ತಾಣವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೆಚ್ಚಳದ ದರವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 5 ರಿಂದ 10 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ
ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆ 2018ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ 180 ದೇಶಗಳ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಪಟ್ಟಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತವು 177ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು 2018ರ ಪರಿಸರ ಸಾಧನೆ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಕೆಳಗಿನ ಐದು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟಗಳು, ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯ ನಂತರ ಭಾರತವು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಒಟ್ಟು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 2ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. 2018ರಿಂದ, ಭಾರತವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಎರಡು ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಂದ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ತೆರೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕಲುಷಿತ ಅಂತರ್ಜಲ, ಕಳಪೆ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 70 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಉಪಕರಣಗಳು, ಶೇ.12 ರಷ್ಟು ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನ ಫೋನ್‌ಗಳು, ಶೇ.8ರಷ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಕರಣಗಳು, ಮತ್ತು ಶೇ.10ರಷ್ಟು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಉಪಕರಣಗಳು ಹಾಗೂ ಮನೆಯ ಇನ್ನಿತರ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಪರಿಣಾಮಗಳು
ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಗಾಜು ಮತ್ತು ಲೋಹಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಅನುಚಿತ ವಿಲೇವಾರಿ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಇತರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಚ್ಚಾ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರೆ, ಅದರ ವಿಷಕಾರಿ ಅಂಶಗಳು ಮಾನವ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವುದು, ಆರ್ದ್ರ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ದಹನದಂತಹ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಾನಿಕಾರಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೈಗವಸುಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖಗವಸುಗಳಂತಹ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಾರರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಬರಿಕೈಗಳಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತಿನ ಹಾನಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ನರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳವರೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯದ ಅಪಾಯಗಳು ಇರುತ್ತದೆ. ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯದ ಮರುಬಳಕೆಯು ನೀರು, ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ತಂತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಬಲ್‌ಗಳಿಂದ ಲೋಹವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಸುಡುವುದರಿಂದ ಬ್ರೋಮಿನೇಟ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲೋರಿನೇಟೆಡ್ ಡಯಾಕ್ಸಿನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಸಿನೋಜೆನ್‌ಗಳು ಹೊರಸೂಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಇವು ಗಾಳಿಯನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಮನುಷ್ಯರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯವಿಲ್ಲದ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಮರುಬಳಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಅಂತರ್ಜಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಂತರ್ಜಲ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ, ನೀರನ್ನು ಮಾನವ ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಕೃಷಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಇ-ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಫಿಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಿಯುವಾಗ, ಸೀಸ, ಪಾದರಸ, ಕ್ಯಾಡ್ಮಿಯಮ್, ಆರ್ಸೆನಿಕ್ ಮತ್ತು ಪಿಸಿಬಿಗಳು ಮಣ್ಣನ್ನು ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಪಿಸಿಬಿಗಳು, ಡಯಾಕ್ಸಿನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಫ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಸೈಜರ್‌ಗಳು, ಬಿಸ್ಫೆನಾಲ್-ಎ, ಪಾಲಿಸೈಕ್ಲಿಕ್ ಆರೊಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌ಗಳು ದೇಶದ ನಾಲ್ಕು ಮೆಟ್ರೋ ನಗರಗಳ ಮೇಲ್ಮೈ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ಭಾರ ಲೋಹಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳಗಳು ಇಂತಹ ನಿರಂತರ ವಿಷಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮರುಬಳಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಅಥವಾ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ನಿರಂತರ ಸಾವಯವ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ಅವುಗಳ ಅರೆ ಬಾಷ್ಪಶೀಲ ಸ್ವಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಸುತ್ತುವರಿದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
