ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾ ತಡೆಯಬಹುದೇ?

ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಡಿಸೀಸ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಎಡಿಐ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ತಿಂಗಳನ್ನು ವಿಶ್ವ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ತಿಂಗಳಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 21ರಂದು ವಿಶ್ವ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ (ಎಡಿ)ಗೆ ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ದಿನದ 2024ರ ವಿಷಯ ‘ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಿರಿ, ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಿರಿ’. ಮಾನವ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ನಮ್ಮ ‘ಶತಮಾನದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ 57 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಜನ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಆದಾಯದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಲಾಂಗಿಟ್ಯೂಡಿನಲ್ ಏಜಿಂಗ್ ಸ್ಟಡಿ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಎಲ್‌ಎಎಸ್‌ಐ) ಪ್ರಕಾರ 60 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ 8.8 ಮಿಲಿಯನ್ ಭಾರತೀಯರು ಅಲ್‌ಝೈಮರ್‌ನಿಂದ ನರಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾದ ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳೆಂದರೆ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ರಕ್ತನಾಳೀಯ ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾ. ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 50-70ರಷ್ಟು ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಸುಮಾರು ಶೇ. 20-30ರಷ್ಟು ರಕ್ತನಾಳೀಯ ಡಿಮೆನ್ಷಿಯಾ (ವಿಎಡಿ) ಅಥವಾ ಇವೆರಡರ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇತರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯತೆಯ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಫ್ರಂಟೊಟೆಂಪೊರಲ್ ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ (ಎಫ್‌ಟಿಡಿ) ಮತ್ತು ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ ವಿತ್ ಲೆವಿ ಬಾಡಿ (ಡಿಎಲ್‌ಬಿ).

ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾಗೆ ಪ್ರಾಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದರೂ, ವಯಸ್ಕರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಇದು ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಬರುವ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲ. ನಾವು ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾವನ್ನು ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಎಂದು ಮರು-ಆಲೋಚಿಸಬೇಕು. ಜೀವನಶೈಲಿ ಅಪಾಯದ ಅಂಶಗಳು, ನಡವಳಿಕೆಯ ಅಪಾಯದ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ತನಾಳೀಯ ಅಪಾಯದ ಅಂಶಗಳು ಕಾರಣ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರವು ಆರಂಭಿಕ-ಜೀವನದಿಂದ (20-40 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು) ಮಧ್ಯ-ಜೀವನದವರೆಗಿನ (40-59 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು) ನಿಧಾನಗತಿಯ ನ್ಯೂರೋ ಡಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ನ್ಯೂರೋಪಾಥೋಲಾಜಿಕಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ದಶಕಗಳ ಕಾಲದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಯಂತ್ರಣ

ಸ್ಮತಿ/ಅರಿವಿನ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ನರವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿರುವ ನಾನು, ಆ್ಯಂಟಿ-ಅಮಿಲಾಯ್ಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಔಷಧ ಗುರಿಗಳ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ನಿರಾಕರಣವಾದಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ/ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಅಂತಹ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ, ಗುಣಪಡಿಸುವ ಅಥವಾ ರೋಗವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗು ವವರೆಗೆ, ಈ ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ!

ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾದ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಗೆ ಜೀವನಶೈಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಿವೆಂಟಿವ್ ಕಾರ್ಡಿಯಾಲಜಿಯಂತೆಯೇ ‘ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ ರಿಸ್ಕೊಮೀಟರ್’ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದು ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಕರ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯರ ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ ಅಪಾಯದ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ ಬರಬಹುದೇ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅಪಾಯದ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಇರುವವರು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯಬಹುದು. 2020ರ ಲ್ಯಾನ್ಸೆಟ್ ಆಯೋಗದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು ಶೇ. 40ರಷ್ಟು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವನದ ಶೈಲಿ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಲವು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು ಅಥವಾ ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅಂಶಗಳೆಂದರೆ ಶ್ರವಣ ದೋಷ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಧೂಮಪಾನ, ಬೊಜ್ಜು, ಖಿನ್ನತೆ, ದೈಹಿಕ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆ, ಮಧುಮೇಹ, ಅತಿಯಾದ ಮದ್ಯಪಾನ, ಆಘಾತಕಾರಿ ಮಿದುಳಿನ ಗಾಯ, ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ, ದೃಷ್ಟಿ ದುರ್ಬಲತೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಲ್‌ಡಿಎಲ್ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್.

ಮಿದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಮಿದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಜೀವನ ವಿಧಾನ ಅಳವಡಿಸಬೇಕು. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಯು ಯಾವುದೆಂದರೆ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢವಾಗಿರುವುದು, ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿತ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು (ವಿರಾಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ನಡಿಗೆ, ಬೈಸಿಕಲ್, ತೋಟಗಾರಿಕೆ, ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುವುದು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳು, ಸ್ನೇಹಿತರು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಕರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವುದು, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ಹವ್ಯಾಸಗಳು). ಹೊಸದು ಕಲಿಯುವುದು, ಓದುವುದು, ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವುದು, ಸುಡೋಕೋಗಳು, ಒಗಟು ಆಟಗಳು, ಧ್ಯಾನ, ಯೋಗ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವುದು, ಮೆದುಳಿನ ಜಿಮ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಮೆದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರ (ಮೀನು, ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಹಣ್ಣುಗಳ ಆಹಾರಗಳು), ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿದ್ದೆ ಮಾಡುವುದು, ತಂಬಾಕು ಮತ್ತು ಮದ್ಯಪಾನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡ, ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ಮಾನಸಿಕ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ.

ಈ ವರ್ಷ ಜುಲೈ 22ರಂದು ವರ್ಲ್ಡ್ ಬ್ರೈನ್ ಡೇ ಜರ್ಮನ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂರಾಲಜಿ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನ್ ಬ್ರೈನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ ಮಧುಮೇಹ ಮೆದುಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮಧುಮೇಹಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ತೂಕವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಸ್ಥೂಲಕಾಯತೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ‘ಬ್ರೈನ್ ಸ್ಮಾರ್ಟ್’ ಹಾಗೂ ‘ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಮಾರ್ಟ್’ ಆಗಿರಬೇಕು. ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯಾಗಿದೆೆ.

ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು, ಶಾಲಾ ವೃತ್ತಿಪರರು, ಹದಿಹರೆಯದವರು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಾದವರಲ್ಲಿ ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾ ಶಿಕ್ಷಣವು ‘ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾವನ್ನು ತಿಳಿದು ಕೊಳ್ಳಲು, ಅಲ್‌ಝೈಮರ್ ಅನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು’ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾಜವು ಮಿದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಮೆನ್ಶಿಯಾನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಮೆದುಳಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಬೇಕು.

(ಲೇಖಕರು: ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥ,

ನರವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ

ಯೆನೆಪೊಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು, ಮಂಗಳೂರು)