ಗಡಿಯಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ

ಶ್ರೀದೇವಿ ಕೆರೆಮನೆ

ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿರುವವರಿಗೆ ಶ್ರೀದೇವಿ ಕೆರೆಮನೆ ಚಿರಪರಿಚಿತ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಂ.ಎ. ಮಾಡಿರುವ ಇವರು ಪತ್ರಕರ್ತೆಯಾಗಿ, ಲೇಖಕಿ, ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ‘ನಾನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತೇನೆ’ ಇವರ ಮೊದಲ ಕವನ ಸಂಕಲನ. ಗೆಜ್ಜೆಕಟ್ಟದ ಕಾಲಲ್ಲಿ, ವೌನದ ಮಹಾ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಇತರ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು. ‘ಬಿಕ್ಕೆ ಹಣ್ಣು ’ ಕತಾ ಸಂಕಲನ. ರಾಜೀವ್‌ಗಾಂಧಿ ಸದ್ಭಾವನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಬಿ. ಎಂ. ಶ್ರೀ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಬಸವರಾಜ ಕಟ್ಟೀಮನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಹಿತ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ತನ್ನ ಕಬಂದ ಬಾಹುಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಆಗಿದೆ. ಆದರೂ ಜಪಾನ್, ಚೀನಾದಂತಹ ದೇಶಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಸೆಡ್ಡು ಹೊಡೆದು ತಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿರುವಾಗ ಕನ್ನಡಕ್ಕೇಕೆ ಆ ಎದೆಗಾರಿಕೆ ತೋರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ? ಇನ್ನೂ ನೂರಾರು ವರ್ಷ ಕಳೆದರೂ ಸಂಸ್ಕೃತದಂತೆ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮೃತ ಭಾಷೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಬರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ನಿಜ. ಆದರೆ ಕಾರವಾರದಂತಹ ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಒಂದು ಆಡುಭಾಷೆಯಾಗಿ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಭಯವಂತೂ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಒಂದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಆಡುಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಹೋದರೆ ಅದನ್ನು ಕೊನೆಗೆ ಮೃತಭಾಷೆಗಳ ಸಾಲಿಗೇ ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

‘‘ನಿಮ್ಮ ಮಗ ಮೂರು ದಿನದಿಂದ ಶಾಲೆಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆ ಅಂತಾ ಕೇಳಿದರೂ ಉತ್ತರ ಕೊಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆರಾಂ ಇಲ್ವಾ ಅಂತಾ ಕೇಳಿದರೆ ಆರಾಂ ಇದ್ದೆ ಅಂತಾನೆ. ಶಾಲೆ ತಪ್ಪಿಸೋದು ಯಾಕೆ?’’ ನಾನು ಅವಳ ಬಳಿ ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದೆ. ಆದರೆ ಅವಳು ಒಂದೂ ಮಾತನಾಡದೆ ಸುಮ್ಮನೆ ನಿಂತಿದ್ದಳು. ಮುಖದಲ್ಲಿ ಆ ಉರಿಬಿಸಿಲಲ್ಲಿ ಮೀನು ಮಾರಿ ಬಂದ ಆಯಾಸ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಬಹುಶಃ ಮಗ ಅವಳ ಮಾತು ಕೇಳುತ್ತಿಲ್ಲವೇನೋ, ಅದಕ್ಕೆ ಅವಳಿಗೆ ಏನು ಉತ್ತರ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿಯದೇ ಸುಮ್ಮನಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತ, ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಕುಳ್ಳಿಸಿದಲ್ಲಿ ಹೋಗಿರ್ತಾನಾ ಎಂದು ಕೇಳಿದೆ. ದಸರಾ ಮುಗಿದ ಕೂಡಲೇ ಈ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ಈಗೀಗ ಹೊಸ ಟ್ರೆಂಡ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ತಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುವುದು. ಅದೂ ಒಂದೊಂದು ಬೀದಿಗೆ ಒಂದೊಂದು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬೀದಿಗೆ ಎರಡಾದರೂ ಆದೀತು. ಅದನ್ನು ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪೂಜಿಸುವುದು. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದೊಂದು ಚಪ್ಪರ ಎಬ್ಬಿಸಿ ಬೀದಿಯ ಪ್ರಾಯದ, ಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ, ಆಗಷ್ಟೇ ಪ್ರಾಯ ಮುಗಿದವರೆಲ್ಲ ನೆರೆಯುವುದು. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಾಯಿ, ದನಗಳು ಒಳ ನುಗ್ಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಬ್ಬರಾದರೂ ಇರಲೇಬೇಕು. ಹೀಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯ ಮಕ್ಕಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶಾಲೆ ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಸರ್ವೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಹುಡುಗನೂ ಅಲ್ಲಿಗೇ ಹೋಗಿದ್ದಿರಬಹುದು ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದೆ. ಆದರೂ ಆ ತಾಯಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾನೂ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದು ಅವಳನ್ನೇ ನೋಡತೊಡಗಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ನಿಮಿಷದ ಮೌನ, ನಾನು ನನ್ನದೇ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನಳಾದಂತೆ ನಟಿಸಿದೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ‘‘ಮಕ್ ಕಾನಡೀ ಕಳ್ನಾ...’’ ಎಂದಳು. ಅವಳಿಗೂ ಗೊತ್ತು. ಶಾಲೆಗೆ ಬಂದರೆ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂಬುದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಇರ್ತೀರಿ, ಇಲ್ಲಿಯ ಗಾಳಿ ಇಲ್ಲಿಯ ಆಹಾರ. ಆದರೂ ಕನ್ನಡ ಬರೋದಿಲ್ಲ ಅನ್ನೋದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ನಿಮ್ಮ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವಷ್ಟಾದರೂ ಕನ್ನಡ ಕಲಿಸಿ. ಇಲ್ಲವೆಂದರೆ ನಾನು ಕೊಂಕಣಿ ಮಾತನಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಎಂದು ಹೇಳಿರುವುದರಿಂದ ತಮಗೆ ಬಂದಿರುವ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಮಾತನಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಈ ಹಠದಿಂದ ಮಗ ಅಥವಾ ಮಗಳು ಎಂಟನೇ ತರಗತಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಹತ್ತನೆ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ತೇರ್ಗಡೆಯಾಗಿ ಹೋಗುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ವಾಗಿಯಾದರೂ ಕನ್ನಡ ಬಳಸುವಷ್ಟನ್ನು ಕಲಿತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ‘‘ಆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಬಾಯಿ ಬರೇ ಕನ್ನಡ ಮಾತಾಡಂತೀದು...’’ ಎನ್ನುವುದನ್ನೂ ಕೂಡ. ಹೌದು, ನಾನಿರುವುದು ಗೋವಾದ ಗಡಿಗೆ ಹೊಂದಿ ಕೊಂಡಿರುವ ಕಾರವಾರದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸರಕಾರಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ. ಅದು ಏಶ್ಯದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನೌಕಾನೆಲೆ ಪ್ರದೇಶ ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಗರಿಯನ್ನು ತನ್ನ ತಲೆಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಿಕೊಂಡ ಸೀಬರ್ಡ್ ನೌಕಾನೆಲೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ನಿರಾಶ್ರಿತರ ಕಾಲನಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಶಾಲೆ. ನಿರಾಶ್ರಿತರಾಗಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಊರುಗಳಿಂದ ಬಂದವರು ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರಾದರೂ ಅಲ್ಲಿಯ ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಕೊಂಕಣಿ ಬಿಟ್ಟರೆ ಮರಾಠಿ ಇವೆರಡು ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಕನ್ನಡದ ಸೊಲ್ಲೆತ್ತುವುದಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆಂದೇ ಇಲ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಮಂಚ್‌ಗಳಿವೆ. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನವರೆಗೂ ತಮ್ಮನ್ನು ಗೋವಾಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿ ಎಂಬ ಕೂಗೂ ಜೋರಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು. ಅತ್ತ ಕಡೆ ತಾವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತೇವೆ ಎನ್ನುವ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಹಳ್ಳಿಗಳೂ ಇವೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಲವತ್ತು ಐವತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಈ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ಕೇವಲ ಮರಾಠಿ ಮಾಧ್ಯಮದ ಶಾಲೆಗಳು. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಇಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಮರಾಠಿ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದವರು. ಮತ್ತು ಅಷ್ಟಕ್ಕೇ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದವರು. ಗಂಡಸರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಓದಿದರೂ ಕನ್ನಡ ಆಡುವ ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವೇ ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವರೂ ‘ಕಾನಡಿ ಕಳ್ನಾ...’ ಎನ್ನುತ್ತ ಕೊಂಕಣಿ ಅಥವಾ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿಯೇ ವ್ಯವಹರಿಸುವವರು. ಇಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಆಡು ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವುದು ಒಂದು ಸವಾಲೇ ಸರಿ. ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮಾತು ಒತ್ತಟ್ಟಿಗಿರಲಿ, ಕನ್ನಡವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ ಎನ್ನುವ ಸ್ಥಿತಿ ಈಗಲೂ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ ಎಂದರೆ ನೀವು ನಂಬಲೇ ಬೇಕು. ಐವತ್ತರ ದಶಕದ ನಂತರ ಅರವತ್ತು ಎಪ್ಪತ್ತು ಹಾಗೂ ಎಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಹತ್ತಿರ ಹತ್ತಿರದವರೆಗೂ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದರೂ ನಂತರದ ಶಿಕ್ಷಣ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿಯೇ ಆಗಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಇತ್ತು. ಆ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ಓದಿಸಲೆಂದು ದೂರದ ಊರುಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಬೆಳೆದದ್ದರಿಂದ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೂ ಸಹಜವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅದರಿಂದಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಒಂದು ಆಡು ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಲು ಸಹಕಾರಿ ಆಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ತೊಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ನಂತರ ಪಾಲಕರಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಜಾಗೃತಿ ಸ್ಫೋಟ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದಾದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಆಂಗ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಗಳಿಗೇ ಕಳುಹಿಸತೊಡಗಿದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಾರವಾರದ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಎರಡು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಪಲ್ಲಟ ಎಂದರೆ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಮರಾಠಿ ಮಾಧ್ಯಮದ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಬೀಗ ಬಿದ್ದದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ಕನ್ನಡದ ಸ್ಥಿತಿ ಪುನಃ ನಲವತ್ತರ ದಶಕಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ್ದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಮನೆ ಮಾತು ಕೊಂಕಣಿ ಆಗಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಬಹುತೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಗ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಕನ್ನಡ ಅವರಿಗೆ ಒಂದು ಸಂವಹ ಭಾಷೆಯಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕಲಿಕಾ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಒಂದು ವಿಷಯವಾಗಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಕಲಿತು ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಬಂದ ಕೂಡಲೇ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಸ್ಕಿಪ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಈಗಿನ ಎರಡು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡದ ಸಂಪರ್ಕವೇ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೌಕಾನೆಲೆಗಾಗಿ ಭೂಮಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆಂದು ನೌಕಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿ ಇತ್ತು. ಅವರ ಮಕ್ಕಳು ಹೋದರೆಂದು ಇವರ ಮಕ್ಕಳು, ಇವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಮತ್ತೊಬ್ಬರು ಎನ್ನುತ್ತ ನೌಕಾನೆಲೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವುದು ಒಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ವಿಷಯವಾಯ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಒಂದು ವಿಷಯವನ್ನಾಗಿ ಕೂಡ ಬೋಧಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ನೌಕಾನೆಲೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಬಹುತೇಕರಿಗೆ ಕನ್ನಡದ ಸಂಪರ್ಕವೇ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿದ್ದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ಕೆಲವೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರವಾರ ಕನ್ನಡ ರಹಿತ ತಾಲೂಕಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತದೆಯೇನೋ ಎನ್ನುವ ಆತಂಕ ನನ್ನನ್ನು ಆಗಾಗ ಕಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.

ಇದೆಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ನಾವು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಅನ್ನದ ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗುತ್ತಿ ರುವುದು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಮರು ಮಾತನಾಡದೇ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿರುವುದು. ಒಬ್ಬ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷಾ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ನನಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನವಿದೆ. ಆದರೆ ಕನ್ನಡದ ಉಳಿವಿನ, ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕುರಿತೂ ಅಷ್ಟೇ ಆತಂಕವಿದೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ತನ್ನ ಕಬಂದ ಬಾಹುಗಳನ್ನು ಚಾಚಿ ಆಗಿದೆ. ಆದರೂ ಜಪಾನ್, ಚೀನಾದಂತಹ ದೇಶಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ಗೆ ಸೆಡ್ಡು ಹೊಡೆದು ತಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿರುವಾಗ ಕನ್ನಡಕ್ಕೇಕೆ ಆ ಎದೆಗಾರಿಕೆ ತೋರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ? ಇನ್ನೂ ನೂರಾರು ವರ್ಷ ಕಳೆದರೂ ಸಂಸ್ಕೃತದಂತೆ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮೃತ ಭಾಷೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಬರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ನಿಜ. ಆದರೆ ಕಾರವಾರದಂತಹ ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಒಂದು ಆಡುಭಾಷೆಯಾಗಿ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಭಯವಂತೂ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಒಂದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಆಡುಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಹೋದರೆ ಅದನ್ನು ಕೊನೆಗೆ ಮೃತಭಾಷೆಗಳ ಸಾಲಿಗೇ ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದು ಗೋವಾ ಹಾಗೂ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾರವಾರದ ಸ್ಥಿತಿ ಎಂದು ನಿರ್ಲಕ್ಷ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಗಡಿಭಾಗಗಳ ಕಥೆಯೂ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿಲ್ಲ.

 ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮಾತು ಒತ್ತಟ್ಟಿಗಿರಲಿ, ಕನ್ನಡವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ ಎನ್ನುವ ಸ್ಥಿತಿ ಈಗಲೂ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ ಎಂದರೆ ನೀವು ನಂಬಲೇ ಬೇಕು. ಐವತ್ತರ ದಶಕದ ನಂತರ ಅರವತ್ತು ಎಪ್ಪತ್ತು ಹಾಗೂ ಎಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಹತ್ತಿರ ಹತ್ತಿರದವರೆಗೂ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದರೂ ನಂತರದ ಶಿಕ್ಷಣ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿಯೇ ಆಗಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಇತ್ತು. ಆ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ಓದಿಸಲೆಂದು ದೂರದ ಊರುಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಬೆಳೆದದ್ದರಿಂದ ಹುಡುಗಿಯರಿಗೂ ಸಹಜವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು.