ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಮುದಾಯದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೇಗೆ?

ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವವರನ್ನು ಸರಕಾರಿ, ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಓದಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು. ಈ ತಂತ್ರವು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಅಂತರ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಹ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಧ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಬೇಕು.

Update: 2023-09-22 15:18 GMT

✍️ ಡಾ. ಅಬೂ ಸಾಲಿಹ್ ಶರೀಫ್

ಭಾರತ ಈಗ 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ದೇಶಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ರಚನೆಯ ಮಧ್ಯೆಯಿರುವ ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೆ ಶಾಪವಾದಂತಿದ್ದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇಂದು ಭಾರತದ ಪಾಲಿಗೆ ವರದಂತಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಸಂಭ್ರಮಿಸುವುದು, ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಬೇಡಿಕೆಯಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಯುವಕರು ಪಡೆದಾಗ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ.

ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡುವುದು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ.

ಕರ್ನಾಟಕವು ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಕೇರಳ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣ ಗಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹತ್ತಿ, ಕಾಫಿ, ಚಹ, ಸಕ್ಕರೆ, ಅಕ್ಕಿ, ಗೋಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲದೆ, ರಾಗಿ ಮತ್ತು ಜೋಳದಂಥ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಧಾನ್ಯಗಳ ನೆಲೆಯೂ ಆಗಿದೆ. ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುವ ಮತ್ತು ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.

ದೇಶದ ಔದ್ಯಮಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಐಟಿ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು, ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ನವೋದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಹಾಗಾಗಿ ಸುಶಿಕ್ಷಿತ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಪಡೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಲಾಗದು. ಕರ್ನಾಟಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಹಾಗೂ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗಾಗಿ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ನಾವೀನ್ಯತೆಗಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸರಕಾರಿ, ಅನುದಾನಿತ ಹಾಗೂ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ಕೂಡ ಭಾಷೆ, ಕಾನೂನು ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ವಿದ್ಯಾವಂತ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಅಗತ್ಯದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕವು ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆಯಲ್ಲಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನೀತಿಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಮತ್ತು ಸಮತೋಲಿತ-ಸರಕಾರಿ, ಅನುದಾನಿತ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾಷಿಕ, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಜೊತೆಗೇ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣ ಕುರಿತ ಖಚಿತತೆ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ತಲುಪುವಿಕೆ ಮತ್ತದರ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಇತ್ತೀಚಿನ ಕ್ರಮವಾಗಿ ರಾಜ್ಯವು ಅನೇಕ ಮಾದರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಸತಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಕ್ರಮಗಳೇ ಆಗಿದ್ದರೂ, ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಅತೃಪ್ತಿಕರವಾಗಿವೆ. ಇಡೀ ಒಂದು ತಲೆಮಾರಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಹೊರಬರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮುಕ್ತ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಅಷ್ಟೇನೂ ಸಜ್ಜಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳೆರಡೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮುದಾಯ, ಗುಂಪು ಅಥವಾ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗ. ಇದು ‘ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆದರೆ ಸಮಾನ’ ತರ್ಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಕೋಟಾ ಮೀಸಲಾತಿಗಳು, ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಈ ತಾರ್ಕಿಕ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಹೊರಗಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಗುಂಪುಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಕೋಟಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಅವು ತಪ್ಪಾದ ಬಜೆಟ್ ದೃಢೀಕರಣ ಕ್ರಮಗಳಾಗಿವೆ. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮಿತಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಳದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ನಿರ್ವಿವಾದವಾಗಿ ಪ್ರಗತಿಪರವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ‘ಸಾಚಾರ್ ಸಮಿತಿ ವರದಿ-2006’ ಹೊತ್ತಿನಿಂದಲೂ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ 500 ಮೌಲಾನಾ ಆಝಾದ್ ಮಾದರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು (MAMS) ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಒಂದು ನೀತಿಯಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು 200 ಶಾಲೆಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. 2022-23ರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 39,123 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

 

ಆದರೂ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿನ ಈ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಶಿಕ್ಷಕರು ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯದ ಅತಿಥಿ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಶಿಕ್ಷಕರ ವೇತನದ ಸುಮಾರು ಶೇ.20ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಸಿಕ ಗೌರವಧನ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಅನೇಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ಅಲ್ಪಮೊತ್ತದ ಗೌರವಧನವನ್ನೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ನಾಗರಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ವಕ್ಫ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮೂಲಕ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂಥ ಉದ್ದೇಶಿತ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೂ ಕಡಿಮೆಯೇ. ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳನ್ನು ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ತರಲು ಸುಲಭ, ಸರಳ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

ವಿಶೇಷ ಶಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶ ಅತೃಪ್ತಿಕರವಾಗಿದೆ. ಹೇಗೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ರಾಜ್ಯವಾರು ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯವಾಗಿದೆ. ಗುಣಮಟ್ಟವು ಶಾಲಾ ಮಟ್ಟದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾಗುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸಬೇಕು. ಈ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಬೋಧನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಂತಹ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೌಕರ್ಯವನ್ನೂ ಒದಗಿಸಬೇಕು.

ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವವರನ್ನು ಸರಕಾರಿ, ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಓದಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು. ಈ ತಂತ್ರವು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಅಂತರ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಹ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಧ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಬೇಕು.

ಯಾವುದೇ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯದ (SRC) ಡೇಟಾವನ್ನು ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾದ ವಾರ್ಷಿಕ ಕೋಟಾ ಮೀಸಲಾತಿಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ವೈವಿಧ್ಯತೆ ದತ್ತಾಂಶ ಪ್ರಕಟಣೆ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್‌ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾದ ನೀತಿಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವಲಯಗಳಂಥ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಡೇಟಾವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ತಿಳಿವಳಿಕೆ. ಪ್ರತೀ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಆಯೋಗಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಕೋಟಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಇದು ಸಕಾಲವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು, ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ತರುವುದು ಅವಶ್ಯ.

ಡಾ. ಅಬೂ ಸಾಲಿಹ್ ಶರೀಫ್, ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ.ಸಿ.ಯ ಯುಎಸ್-ಇಂಡಿಯಾ ಪಾಲಿಸಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು; ದಿಲ್ಲಿಯ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಆ್ಯಂಡ್ ಡಿಬೇಟ್ಸ್ ಇನ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಪಾಲಿಸಿ (CRDDP) ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಡಾ.ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಸದಸ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ (2004-2006) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

Tags:    

Writer - ವಾರ್ತಾಭಾರತಿ

contributor

Editor - Thouheed

contributor

Byline - ವಾರ್ತಾಭಾರತಿ

contributor

Similar News