ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ಜಲಕ್ಷಾಮ
ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಜಲಕ್ಷಾಮ ತಲೆದೋರಿದೆ. ರಾಜಧಾನಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿಯೂ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎದುರಾಗಿದೆ. ಈಗಲೇ ಹೀಗಾದರೆ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತಿಯೇನಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಕಾರಣಗಳೇನು? ಇದೆಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮದೇ ತಪ್ಪುಗಳ ಫಲವೇ? ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಪಾರಾಗುವ ದಾರಿ ಯಾವುದು?
ಕುಸಿಯುತ್ತಿರುವ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟ, ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಜಲಾಶಯಗಳು, ಸಾಕಷ್ಟು ಮಳೆಯಾಗದಿರುವುದು, ಬತ್ತಿದ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳು, ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಖಾಲಿ ಬಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದ ಮಹಿಳೆಯರ ಉದ್ದನೆಯ ಸರತಿ...ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಈಗಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
ಬೆಂಗಳೂರು ತನ್ನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಇದೇ ಸ್ಥಿತಿ. ನದಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೇ ನೀರಿನ ಬರ. ರಾಜ್ಯದ 7,408 ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ 1,115 ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ವಾರ್ಡ್ಗಳಿಗೆ ನೀರೇ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ. ತುಮಕೂರು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ದಾವಣಗೆರೆ, ಮೈಸೂರು, ಮಂಡ್ಯ, ರಾಯಚೂರು, ಬೀದರ್, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕೊಡಗು - ಈ 9 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯಾಗಿರುವ ವರದಿಗಳಿವೆ.
ಕಂದಾಯ ಇಲಾಖೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ, ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ 746 ಹಳ್ಳಿಗಳು ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಹಲವು ಪ್ರಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಭಾವ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೊಳಪಡುವ 174 ಹಳ್ಳಿಗಳು, ನಗರದ 120 ವಾರ್ಡ್ಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಎದುರಾಗಲಿದೆ.
ಜೀವನದಿ ಕಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹರಿವು ಕ್ಷೀಣಗೊಂಡಿದೆ. ಚಿಕ್ಲಿಹೊಳೆ, ಹಾರಂಗಿಯಲ್ಲೂ ನೀರಿನ ಬರ ಉಂಟಾಗಿದೆ.
ಇನ್ನು ವಿಜಯನಗರ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಕೊಪ್ಪಳ, ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಜೀವನಾಡಿಯಂತಿರುವ ತುಂಗಭದ್ರೆ ಕೂಡ ತಳ ಕಂಡಿದೆ. 7 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿಯೇ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಅತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೃಷ್ಣಾ, ದೂಧಗಂಗಾ ನದಿ ತೀರಗಳಲ್ಲೂ ಜಲ ಸಂಕಷ್ಟ ತಲೆದೋರಿದೆ.
ರಾಜ್ಯದ ಸುಮಾರು 100 ತಾಲೂಕುಗಳು ತೀವ್ರ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. 236 ತಾಲೂಕುಗಳ ಪೈಕಿ 98 ತಾಲೂಕುಗಳು ಬರಗಾಲದಿಂದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. 223 ತಾಲೂಕುಗಳನ್ನು ಬರಪೀಡಿತ ಎಂದು ಸರಕಾರ ಘೋಷಿಸಿದೆ.
ನಗರ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ 7,408 ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು 1,115 ವಾರ್ಡ್ಗಳು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬರಪೀಡಿತ ಗ್ರಾಮ, ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ನೀರು ಪೂರೈಸಲು ಖಾಸಗಿ ಕೊಳವೆಬಾವಿಗಳ ಮಾಲಕರೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರಕಾರ ಹೇಳಿದೆ. ಸರಕಾರಿ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳ ದುರಸ್ತಿ, ಖಾಸಗಿ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
ಇನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಯಾವತ್ತಿಗಿಂತಲೂ ತೀವ್ರವಾಗಿದೆ. ಫೆಬ್ರವರಿಯಿಂದಲೇ ನೀರಿಗಾಗಿ ಹಾಹಾಕಾರ ಎದ್ದಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರಕ್ಕೆ ಸದ್ಯ ದಿನಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 1,850 ದಶಲಕ್ಷ ಲೀಟರ್ (ಎಂಎಲ್ಡಿ) ನೀರು ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಬೇಡಿಕೆ ಪೂರೈಸಲು ಇನ್ನೂ ಕನಿಷ್ಠ 1,680 ಎಂಎಲ್ಡಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣಗಳು:
ಮಳೆಯ ಕೊರತೆ, ಅಂತರ್ಜಲ ಕುಸಿತ, ಅಸಮರ್ಪಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಕಷ್ಟು ಮಳೆಯಾಗದೆ ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮುಖವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೊರತೆಯು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನೀರಾವರಿಯ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳು ಒಣಗಿಹೋಗಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮತ್ತು ಒಳಚರಂಡಿ ಮಂಡಳಿ ನೀರು ಸರಬರಾಜಿಗಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದು ಕಾವೇರಿ ನದಿಯನ್ನು. ಕಾವೇರಿ ನೀರಿನ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬೋರ್ವೆಲ್ ಅಥವಾ ಟ್ಯಾಂಕರ್ ನೀರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ. ಒಂದು ಕಾಲದ ಉದ್ಯಾನ ನಗರ, ನಿವೃತ್ತರ ಸ್ವರ್ಗ ಬೆಂಗಳೂರು ಈಗ ತ್ವರಿತ ನಗರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಆಹ್ಲಾದಕರ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಬಲಿಗೊಟ್ಟಿದೆ. ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಹಾನಿಯಾಗಿದೆ.
ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ (ಐಐಎಸ್ಸಿ) ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಶೇ.79 ಜಲಮೂಲಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶೇ.88 ಹಸಿರು ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ.
ಇದೇ ವೇಳೆ, ಕಾಂಕ್ರಿಟ್ನಿಂದ ಆವೃತವಾದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು 11 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ.
ಮಾಹಿತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 72ರಷ್ಟು, ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಳಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 8ರಷ್ಟು, ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 17ರಷ್ಟು, ನಿರ್ಮಾಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಶೇ. 2ರಿಂದ ಶೇ.3ರಷ್ಟು ನೀರು ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆಯಾದ ನೀರಿನ ಮರು ಬಳಕೆ ಬಗ್ಗೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲ.
ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಿಸಲು ಮಳೆ ನೀರು ಕೊಯ್ಲು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮಳೆಗಾಲದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೀರು ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಿದು ಚರಂಡಿ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಿಸದೆ ಇದ್ದರೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಂಭೀರವಾಗಲಿದೆ.
ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಕ್ರಮ:
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ತೀವ್ರ ನೀರಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ನಡುವೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಬಿಬಿಎಂಪಿ ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ 35 ವಾರ್ಡ್ಗಳಲ್ಲಿ 110 ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಸಮಸ್ಯೆ ನಿಭಾಯಿಸಲು ಕಂಟ್ರೋಲ್ ರೂಂ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ನಗರದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಾಗರಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ ನೋಡಲ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿದೆ. ನೋಂದಣಿಯಾಗದ ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳ ಕಡಿವಾಣಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿದ್ದು, ಅಂಥವುಗಳನ್ನು ಸರಕಾರ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದೆ ಎಂದು ಡಿಸಿಎಂ ಡಿ.ಕೆ. ಶಿವಕುಮಾರ್ ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರೇ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯಂತೆ, ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 3,500 ನೀರಿನ ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳ ಪೈಕಿ ಶೇ. 10ರಷ್ಟು ಅಂದರೆ 219 ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳು ಮಾತ್ರ ನೋಂದಣಿಯಾಗಿವೆ. ಬಳಕೆಯಾಗದ ಹಾಲಿನ ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳನ್ನು ನೀರು ಪೂರೈಕೆಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಒಟ್ಟು 556 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರಕಾರ ಹೇಳಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಬಿಬಿಎಂಪಿ 148 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದ್ದರೆ, ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮಂಡಳಿ 128 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ.
ಸರಕಾರದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಕಾರ 16,781 ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳಲ್ಲಿ 6,997 ಬತ್ತಿ ಹೋಗಿವೆ. ಉಳಿದ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಒಟ್ಟು 6,416 ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳನ್ನು ಕೊರೆಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. 2,654 ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸರಕಾರ ಮುಂದಾಗಿರುವುದಾಗಿ ವರದಿಗಳಿವೆ. ಅನಗತ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ನೀರು ಬಳಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವಂತೆಯೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಜಲಮಂಡಳಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಹೇಳಿದೆ.
ವಾಹನ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ, ಕೈದೋಟಕ್ಕೆ, ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ, ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ, ಕಾರಂಜಿಯಂಥ ಆಲಂಕಾರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ, ಸಿನೆಮಾ ಮಂದಿರ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ನೀರು ಬಳಸಿದರೆ 5,000 ರೂ. ದಂಡ ಹಾಕುವ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.