ಆನಂದ್ ತೇಲ್ತುಂಬ್ಡೆ ಬಂಧನದ ನಂತರದ ಈ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳು... - ರಮಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್

Update: 2022-04-20 04:48 GMT

ನಾನು ಪೂರ್ತಿ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿದ್ದೆ. ಗಂಡ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಬ್ಬರೂ ದೂರದ ಊರಿನಲ್ಲಿ. ಕೋವಿಡ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದಾಗಿ ಅವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ನಾನಿರುವ ಕಡೆ ಬರಲಾಗದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಆನಂದ್ ಶರಣಾದಾಗಲಿಂದಲೂ ನಾನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿಯೇ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಭೀತಿ ಹುಟ್ಟಿಸುವಂತಹ ಆಲೋಚನೆಗಳೂ ತಲೆಯನ್ನು ಕೆಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಆನಂದ್ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನ್ಯಾಯಯುತವಾದ ಯಾತನೆಗಳನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಕೊನೆಗಾಣಿಸಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದೋ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಂಟಿಯಾಗಿಯೇ ಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಇದೇ ಎಪ್ರಿಲ್ 14ಕ್ಕೆ ಈ ದೇಶದ ಮಹತ್ವದ ಚಿಂತಕ, ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಮತ್ತು ವಿದ್ವಾಂಸ ಆನಂದ್ ತೇಲ್ತುಂಬ್ಡೆಯವರು ಭೀಮಾ ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಎಂಬ ಮೋದಿ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಳ್ಳು ಆರೋಪವನ್ನು ಹೊತ್ತು ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಾದವು. ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಇತರ ಬಂಧಿತರು ಈಗಾಗಲೇ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ವಿಚಾರಣೆಯಿಲ್ಲದೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದಾರೆ. ಾದರ್ ಸ್ಟಾನ್ ಸ್ವಾಮಿಯವರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ನಿಧನ ಹೊಂದಿದರು. ಅವರಷ್ಟೇ ವಯಸ್ಸಾಗಿರುವ 83 ವಯಸ್ಸಿನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕವಿ ವರವರರಾವ್ ಅವರ ಮೆಡಿಕಲ್ ಜಾಮೀನು ಕೂಡಾ ಇನ್ನು ಮೂರು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಮುಗಿಯಲಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕರಾಳವಾದ ಹಾಗೂ ಸಂವಿಧಾನ ವಿರೋಧಿಯಾದ ಯುಎಪಿಎ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಇವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಗಿಯುವ ತನಕವೂ ಜಾಮೀನು ನಿರಾಕರಿಸಬಹುದಾದ ಅತ್ಯಂತ ಕರಾಳವಾದ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಇಂತಹ ಒಂದು ಅವಕಾಶವು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೇ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಬೇಕೆಂಬಂತೆ ಪೊಲೀಸರು ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಬಳಸುತ್ತಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವುದು ಕೇವಲ ಆರೋಪಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅಮಾಯಕರಾದ ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರೂ ನಿರಂತರವಾದ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದೂ ಕೂಡ ಒಂದು ನಾಗರಿಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ನ್ಯಾಯಸಂಹಿತೆಗೇ ವಿರುದ್ಧವಾದದ್ದು.

ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸುಗಳು ಬಯಲು ಬಂದಿಖಾನೆಯಾಗಿಬಿಡುವ ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಂಗಸರು ಎದುರಿಸುವ ರೀತಿ ಅಸಾಧಾರಣವಾದದ್ದು. ಸಂದರ್ಭದ ಕರೆಗೆ ಅವರು ಎದ್ದುನಿಲ್ಲುವ ರೀತಿ, ಸಹಜ ಮತ್ತು ಸರಳ ನ್ಯಾಯ-ನೀತಿಯ ಮಾನದಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೋರಾಟದ ಕಸುವು, ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕುಟುಂಬ, ಸಮಾಜ, ಜೈಲು, ಪೊಲೀಸು, ಕೋರ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಬೇಕಾದ ಹೋರಾಟಗಳು ದಾಖಲಾಗುವುದು ಬಹಳ ಅಪರೂಪ. ಅವು ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಘೋಷಿತ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವಂತಿರುತ್ತದೆ.

ಅಂತಹ ಒಂದು ಸ್ವಾನುಭವ ಕಥನವನ್ನು ಡಾ. ಆನಂದ್ ತೇಲ್ತುಂಬ್ಡೆಯವರ ಮಡದಿ ರಮಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು The leaflet

ಎಂಬ ವೆಬ್ ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ರಮಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗಳು. ಡಾ. ಆನಂದ್ ತೇಲ್ತುಂಬ್ಡೆಯವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೂ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆನಂದ್ ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಬದುಕಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಗಿ ನಿಂತವರು. 2020ರ ಎಪ್ರಿಲ್ 14ರಂದು ಆನಂದ್ ಅವರು ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾದ ಮೇಲೆ ಬೇರೆಯೇ ಓಘದಲ್ಲಿದ್ದ ಅವರ ಬದುಕು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಅದನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತಲೇ ಬಂದಿರುವ ರಮಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಅದರ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಈ ಲೇಖನ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಾರಿಯ ಅಂಕಣ ರಮಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಆ ಅಪರೂಪದ ಲೇಖನದ ಅನುವಾದ. ಈ ಲೇಖನದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮೂಲವನ್ನು ಅಸಕ್ತರು ಈ ವೆಬ್ ವಿಳಾಸದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು:

https://theleaflet.in/reflecting-on-the-most-poignant-moments-of-last-two-years-during-anands-incarceration

ಬಂಧನದ ನಂತರದ ಈ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳು..

ಆನಂದ್ ಮತ್ತು ನಾನು 1983ರ ನವೆಂಬರ್ 13ರಂದು ಮದುವೆಯಾದೆವು. ನಮ್ಮದೊಂದು ಪಕ್ಕಾ ಅರೇಂಜ್ಡ್ ಮ್ಯಾರೇಜೇ. ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದವರೊಬ್ಬರ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ಮದುವೆ ನಿಗದಿಯಯಿತು.

ಕಳೆದ 37 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಾನು ಒಬ್ಬ ಗೃಹಿಣಿಯಾಗಿಯೇ ಬದುಕಿದೆ. ಮನೆವಾರ್ತೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ, ನನ್ನ ಎರಡು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾ ಮತ್ತು ಅವರ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ ಮನೆಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿದೆ. ಅದು ಅನಂದ್‌ಗೆ ನಾನು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಬೆಂಬಲವೂ ಆಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಎಲ್ಲ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಾನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದಲೇ ಆನಂದ್ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದ ಮೇಲೂ ಹಾಗೂ ತಾನು ತೆತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಧ್ಯೇಯಗಳ ಮೇಲೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗಮನಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನ ಬದ್ಧತೆಯ ಬದುಕಿನ ಜಂಜಡದ ನಡುವೆಯೂ ಆನಂದ್ ನನ್ನ ಎರಡೂ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಎಲ್ಲಾ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬಿಡುವುಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಅದ್ಭುತ ತಂದೆಯೂ ಆಗಿದ್ದರು.

ಕೆಲವೇ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ನನ್ನ ನಿತ್ಯ ಜೀವನ ಹೇಗಿತ್ತು ಎಂದು ಹಿಂದಿರುಗಿ ನೋಡುತ್ತೇನೆ. ಅದರ ತುಂಬಾ ಸಾಂಸಾರಿಕ ತಾಪತ್ರಯಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಂತೆಗಳು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಟೆನ್ನಿಸ್ ಆಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪಂದ್ಯ ಪ್ರವಾಸಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವುದು, ಅವಳ ಗೆಲುವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮಿಸುವುದು, ಸೋತಾಗ ಸಮಾಧಾನಿಸುವುದೂ.. ನಿದ್ರೆಗೆಟ್ಟು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ತಯಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಮಗಳಿಗೆ ಕಂಪೆನಿ ನೀಡುವುದು, ಅವರ ಇಷ್ಟದ ತಿಂಡಿ-ತಿನಿಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು, ಅವರಿಗೆ ಗೈಡ್ ಮಾಡುವುದು, ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವರು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು.. ಅವೆಲ್ಲಾ ಈಗ ಯಾವುದೋ ಬೇರೆ ಕಾಲದ ಕಥೆಗಳೇನೋ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ನನಗೆ ಈಗ 66 ವರ್ಷ. ಈ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬಹುಪಾಲು ಮಹಿಳೆಯರು ಒಂದೋ ತಮ್ಮ ನಿವೃತ್ತಿ ಜೀವನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ನಿವೃತ್ತರಾದ ತಮ್ಮ ಗಂಡನ ಜೊತೆ ತಣ್ಣಗೆ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಬದುಕು ಸಂಪೂರ್ಣಾಗಿ ಬೇರೆಯೇ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.

ಇದು ನನ್ನದೇ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖವನ್ನು ನನಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ. ಈವರೆಗೆ ನನ್ನೊಳಗೆ ಅಂಥದೊಂದು ನಾನು ಇದ್ದೇನೆಂಬುದೇ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ಇದೆಲ್ಲಾ ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು ಹೀಗೆ..

ನಾವು ಯಾರೂ ಊರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿರುವಾಗ ಗೋವಾದಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಪೊಲೀಸರು ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಗಿ ಹೋಯಿತು. ನನ್ನ ಕುಟುಂಬದವರಿಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬಲೆಂದು ನಾನು ಹೊರಗಡೆ ವಿಚಲಿತಳಾಗದವಳಂತೆ ತೋರಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಒಳಗಡೆ ಮಾತ್ರ ಭಯಂಕರವಾದ ಆತಂಕ ಮಡುಗಟ್ಟಿತ್ತು. ಟಿವಿ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಮೇಲೆ ನನ್ನ ಗಂಡನ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಫೋಟೊಗಳು ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ನ್ಯೂಸ್ ಆಗಿ ಬಿತ್ತರವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ನಾನು ಮುಂಬೈಯಿಂದ ಗೋವಾಗೆ ವಿಮಾನದ ಟಿಕೆಟನ್ನು ಬುಕ್ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡೆ. ನಮಗೆ ಯಾವುದೇ ಸುಳಿವು ಸೂಚನೆ ಕೊಡದೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದ ಈ ಅಪರಿಚಿತರು ನಮ್ಮ ಖಾಸಗಿ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಏನನ್ನು ಉಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಾನು ನೋಡಬೇಕಿತ್ತು. ನಂತರ ನಮ್ಮ ವಕೀಲರ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಹತ್ತಿರದ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ದೂನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬೇಕಿತ್ತು.

ಕಾರಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಠಾಣೆಯ ಕಡೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ ನಾನು ಮಾತಾಡದೆ ಮೌನಕ್ಕೆ ಶರಣಾದೆ. ನಾನು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಗಂಡ ಭಯಪಡುವಂಥದ್ದೇನೂ ಇಲ್ಲವೆಂದು ನನಗೆ ನಾನು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ನಾವು ಕಾನೂನನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ನಾಗರಿಕರು. ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಬದುಕಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಸಮಾಜದ ಅತ್ಯಂತ ದಮನಿತರ ಬದುಕನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಲು ದಣಿವರಿಯದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ನನ್ನ ಗಂಡನಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಊಹಿಸಲು ಕಾರಣಗಳೇ ಇರಲಿಲ್ಲ.

ಆದರೆ ನಾನು ನನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲೇ ಮೊತ್ತ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಒಂದು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗೆ ಮಾಡಿದ ಆ ಭೇಟಿಯು ಆ ನಂತರ ಕೊನೆಯಿಲ್ಲದಂತೆ ಮುಂದುವರಿದಿರುವ ಯಾತನಾಮಯ ಕಾನೂನು ಸಮರದ ಮೊದಲನೇ ಹೆಜ್ಜೆಯೆಂಬುದು ನನ್ನ ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲೇ ಇರಲಿಲ್ಲ.

 ಆ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ನಮ್ಮ ಬದುಕು ನಾವು ಊಹಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಿ ಹೋಯಿತು. ಆದರೆ ಆನಂದ್ ಜೀವನದ ಒಂದು ಕ್ಷಣವನ್ನು ವೃಥಾ ಕಳೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದನ್ನೇ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ದಿಂದಲೂ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆನಂದ್ ಎಂದಿನಂತೆ ತನ್ನ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನೂ ಹಾಗೂ ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದನ್ನೂ ಒಂದಿಷ್ಟೂ ತಪ್ಪಿಸದಂತೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯು ತನ್ನನ್ನು ಬೆದರಿಸಲೆಂದೇ ರೂಪಿಸಲಾದ ಸಂಚು ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ ಘಟನೆಗಳು ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ನಡೆದಿದ್ದರೂ ಅದರಿಂದ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ವಿಚಲಿತನಾಗದೆ ಆನಂದ್ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ಆಶ್ಚರ್ಯ-ಅಭಿಮಾನಗಳಿಂದ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ತನ್ನ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗಾಗಲೀ ಅಥವಾ ತನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗಾಗಲೀ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಾರದೆಂದು ತಾನು ಶರಣಾಗುವ ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಿಯವರೆಗೂ ಆನಂದ್ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು. ಆದರೆ ಹೀಗೆ ಎಷ್ಟು ಕಾಲ ಆನಂದ್ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಗೈರುಹಾಜರಾಗಬಹುದೆಂಬುದು ಮಾತ್ರ ಆಗ ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ನಾವು ಮೊದಲಿನಂತೆಯೇ ಬದುಕಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಹೊಸ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಈಗ ಕೋರ್ಟಿನ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಬೆಂಬೆತ್ತಬೇಕಿತ್ತು. ತನ್ನಮೇಲೆ ಹೇರಿರುವ ಅಸಹ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಆರೋಪಗಳನ್ನು ರದ್ದು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಆನಂದ್ ಕೋರ್ಟಿನ ಮೊರೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಆನಂದ್ ಮೇಲೆ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಅಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಕರಾಳವಾದ ಯುಎಪಿಎ (ಅನ್‌ಲಾಫುಲ್ ಆ್ಯಕ್ಟಿವಿಟೀಸ್ ಪ್ರಿವೆನ್ಷನ್ ಆ್ಯಕ್ಟ್- ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಕಾಯ್ದೆ) ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಹೊರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಅತ್ಯಂತ ಅವಮಾನಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಹಿಂಸಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯುಳ್ಳ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಗಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾದ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ.. ಒಬ್ಬ ಲೇಖಕ, ವಿದ್ವಾಂಸ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ, ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ, ಒಬ್ಬ ತಂದೆ, ಮಗ ಹಾಗೂ ಗಂಡನೂ ಆಗಿರುವ 72 ವಯಸಿ್ಸನ ಆನಂದ್ ರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಎಪ್ರಿಲ್ 14, 2020

ಆ ದಿನ 2020ರ ಎಪ್ರಿಲ್ 14ರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೇನು ಅನಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ನನ್ನಲ್ಲಿ ಪದಗಳಿಲ್ಲ. ಆ ದಿನವಂತೂ ದಿಗ್ಭ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಮುಂಚೆಯೇ ಕಳೆದುಹೋಯಿತು. ಆದರೆ ಅದರ ನೆನಪುಗಳು ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಜೀವಂತವಾಗಿ ಕಣ್ಣೆದುರು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. 2020ಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದ ಎಪ್ರಿಲ್ 14 ನನಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಂತೋಷದ ದಿನವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ನನ್ನ ತಾತ ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನ. ಅಂದು, ಭಾರತದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸಿದಂತಹ ಬದುಕು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಈ ಮಹಾಮಾನವನ ಪ್ರತಿಮೆ ಇರುವ ಚೈತ್ಯಭೂಮಿಗೆ ತೆರಳಿ ಮೇಣದಬತ್ತಿ ಹಚ್ಚಿ, ತಲೆಬಾಗಿ ನಮಿಸಿಬರುವುದನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷವೂ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.

ಅಂದು ರಾತ್ರಿ ಗಡಿಯಾರದ ಮುಳ್ಳು 12 ಗಂಟೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಆನಂದ್ ತನ್ನ ಬಿಳಿ ಕುರ್ತಾ-ಪೈಜಾಮ ಧರಿಸಿ ರಾಜಗೃಹದ ಸ್ಮಾರಕಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿ ನನಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಾ ನಿಂತಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ತೆರಳಿ ಬಾಬಾಸಾಹೇಬರ ದೇಹದ ಬೂದಿಯಿಟ್ಟಿದ್ದ ಕುಂಡದೆದುರು ತಲೆಬಾಗಿ ನಮಿಸಿ ದೀಪವನ್ನು ಹಚ್ಚಿಸುತ್ತಿರುವಾಗಲೂ ಆನಂದ್ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುತ್ತಿದ್ದ ಅ ನಸುನಗೆಯು ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ಮಾಸಿರಲಿಲ್ಲ. ನಾನೂ ಅಲ್ಲಿನ ವಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರೂ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಗಂಟೆಗಳ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಏನು ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂಬ ಚಿಂತೆಯೇ ತಲೆಯನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತ್ತು.

2020ರ ಎಪ್ರಿಲ್ 14ರಂದು ನಡೆದ ಘಟನೆಗಳು ಈ ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ದಿನದ ಬಗ್ಗೆ ಇದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಒಳ್ಳೆಯ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಮರೆಸಿಬಿಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಅ ನಂತರದ ಪ್ರತಿ ಎಪ್ರಿಲ್ 14 ಆ ದಿನ ನಾವು ಅನುಭವಿಸಿದ ಯಾತನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಆ ನಂತರ ಪ್ರತಿನಿಮಿಷವೂ ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಾವು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುವ ನೋವುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂದು ಕೋರ್ಟಿನ ಆದೇಶದಂತೆ ಶರಣಾಗಲು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟಿಗೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (ಎನ್‌ಐಎ) ಕಚೇರಿಗೆ ಆನಂದ್ ಜೊತೆಗೆ ನಾನೂ ಹೋದೆ. ಎನ್‌ಐಎ ಆಫೀಸಿನ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಾಗಲೂ ಆನಂದ್ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ವಿಚಲಿತರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆನಂದ್‌ಗೆ ತನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ತಾಯಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಚಿಂತೆಯಿತ್ತು. ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅಂದು ಫೋನನ್ನು ಬಳಸಲು ಅವಕಾಶವಿದ್ದ ಕೊನೆಯ ನಿಮಿಷದವರೆಗೂ ತನ್ನ ಇಬ್ಬರೂ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಧೈರ್ಯಗೆಡಬಾರದೆಂದೂ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿರಬೇಕೆಂದೂ, ಉತ್ತಮ ಬದುಕನ್ನು ಬದುಕಬೇಕೆಂದೂ ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿಹೋಗುತ್ತದೆಂದೂ ಅಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದ ಅವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ಧೈರ್ಯತುಂಬುತ್ತಿದ್ದರು.

ಆದರೆ ಅದು ಇಂದಿಗೂ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿರುವ ನನ್ನ ಗಂಡನಿಗಾದ ಕ್ರೂರ ಅನ್ಯಾಯಗಳ ಹಾಗೂ ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಸಹಿಸಲಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರುವ ನನ್ನ ಮತ್ತು ನನ್ನ ಮಕ್ಕಳ ಯಾತನೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಷ್ಟೆ ಆಗಿತ್ತು.

ಕೋವಿಡ್ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ

ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಕಾಲಾವಧಿಯು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಈ ಹಿಂದೆಂದೂ ಕಂಡು ಕೇಳರಿಯದಂಥ ಮಾನವೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗಂತೂ, ಆ ಕಾಲಾವಧಿಯು ಹಲವು ಸ್ವರೂಪಗಳ ಮತ್ತು ಊಹಿಸಲಸಾಧ್ಯವಾದಂತಹ ಹೋಾಟಗಳನ್ನು ನನ್ನ ಮುಂದೊಡ್ಡಿತು.

ನಾನು ಪೂರ್ತಿ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿದ್ದೆ. ಗಂಡ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಬ್ಬರೂ ದೂರದ ಊರಿನಲ್ಲಿ. ಕೋವಿಡ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದಾಗಿ ಅವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ನಾನಿರುವ ಕಡೆ ಬರಲಾಗದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಆನಂದ್ ಶರಣಾದಾಗಲಿಂದಲೂ ನಾನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿಯೇ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಭೀತಿ ಹುಟ್ಟಿಸುವಂತಹ ಆಲೋಚನೆಗಳೂ ತಲೆಯನ್ನು ಕೆಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಆನಂದ್ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನ್ಯಾಯಯುತವಾದ ಯಾತನೆಗಳನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಕೊನೆಗಾಣಿಸಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದೋ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಂಟಿಯಾಗಿಯೇ ಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂತರ, ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ಗಳ ನಂತರವೂ ಕೋವಿಡ್‌ನ ಹೊಸ ಅವತಾರಗಳು ಭಾರತವನ್ನು ಕಂಗಾಲುಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಇವೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆ ಆನಂದ್ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದರು-ತನ್ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಮೂರುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಕಿಕ್ಕಿರಿದಿದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ! ಕೋವಿಡ್ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂತರಪಾಲಿಸುತ್ತಾ ಒಂಟಿಯಾಗುವುದರಿಂದ ಅವರ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲಾಗಬಹುದಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ನಾನು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕುಳಿತು ಆನಂದ್‌ರ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೀಗೆ ಆಗಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆನಂದ್‌ಗೆ ಅಸ್ತಮಾ ಇರುವುದರಿಂದ ಆಗಾಗ ತೀವ್ರವಾದ ಉಸಿರಾಟದ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ನರಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಅವರಿಗೆ ಕೋವಿಡ್ ತಗಲಿದರೆ! ಆ ಯೋಚನೆ ಬಂದರೆ ಸಾಕು, ನಾನು ನಡುಗಿಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆ. ಕೋವಿಡ್ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಹರಡುತ್ತಿರುವ ಭೀಕರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಪ್ತೇಷ್ಟರಿಂದ ದೂರವಾಗಿ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿ ಜೈಲಿನೊಳಗೆ ಇರುವವರ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರೂ ಚರ್ಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ಗಳು ಜೈಲಿನೊಳಗಿರುವವರ ಕುಟುಂಬಸ್ಥರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಒದಗಿಸಿದ್ದ ವಾರಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ಮುಲಾಖಾತ್- ಭೇಟಿಯೆಂಬ ಸಣ್ಣ ಅವಕಾಶವನ್ನೂ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿವಾರ ಹತ್ತುನಿಮಿಷಗಳ ಅವಧಿಯ ವಾಟ್ಸ್‌ಆ್ಯಪ್ ವೀಡಿಯೊ ಕರೆಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ನಾನು ನನ್ನ ಫೋನಿನ ಕರೆಗಂಟೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಅತ್ಯಧಿಕ ವಾಲ್ಯುಮಿನಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ವೈ-ೈ ಮೋಡೆಮ್ ಒಳ್ಳೆಯ ಕನೆಕ್ಟಿವಿಟಿ ಇದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪದೇಪದೇ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆನಂದ್ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಯಾವ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಾನು ಸಿದ್ಧವಿರಲಿಲ್ಲ.

ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ, ನನ್ನ ದೈನಂದಿನ ಬದುಕೆಲ್ಲವೂ ಈ ಪೂರ್ವನಿಗದಿಯಾಗದ ವಾರದ ಕರೆಗಳ ಸುತ್ತಲೇ ಗಿರಕಿಹೊಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ನಂತರ ನನ್ನ ಇಬ್ಬರೂ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ಅಪ್ಪನ ಜೊತೆ ಮಾತಾಡಿದ್ದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು ವಾರದ ರಿವಾಜೇ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಆನಂದ್ ಅವರಿಬ್ಬರ ಫೆನ್‌ಗಳಿಗೆ ಕರೆ ಮಾಡುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ.

ಒಂದು ಸರಳ ವೀಡಿಯೋ ಕಾಲ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಐಷಾರಾಮಿ ಸೌಲಭ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಾದರೆ ಅದು ನನಗೆ ಮಾತ್ರ ಲಭ್ಯವಿತ್ತು. ಉಳಿದ ಆಪ್ತ ಸಂಬಂಧಿಗಳು ಕೇವಲ ಪತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದಿತ್ತು. ಆದರೆ ನಾವು ಕಳಿಸಿದ ಪತ್ರಗಳು ಆನಂದ್‌ರನ್ನು ತಲುಪುವುದು ತುಂಬಾ ತಡವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಜೈಲಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಆನಂದ್ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಖಾಸಗಿ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮಾಡದ ಹೊರತು ಕೊಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒದಗಿಸಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಕರುಣೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇದ್ದಿದ್ದರಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಾವಿದ್ದೆವು.

ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಆನಂದ್ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅವರು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೂ ದಿನಕ್ಕೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಕರೆ ಮಾಡಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ವಿಚಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದರಲ್ಲೂ, ಮಕ್ಕಳ ಪರೀಕ್ಷಾ ಸಮಯದಲ್ಲಂತೂ ಎಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಕರೆ ಮಾಡಿ ಶುಭಕೋರುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಆನಂದ್‌ಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಸಂಬಂಧ. ಇಂತಹ ಆನಂದ್ ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಒಮೆ್ಮಯೂ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿಲ್ಲ.

ಆನಂದ್ ಈಗ ಕರಾಳವಾದ ಯುಎಪಿಎ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಸುಳ್ಳು ಆರೋಪಗಳಡಿ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಒಬ್ಬ ವಿಚಾರಣಾಧೀನ ಕೈದಿ. ಅವರಿಗೆ ಈಗ 72 ವರ್ಷ. ಈ ವಯಸ್ಸಿನವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕುಟುಂಬ ವರ್ಗದವರು ಇರಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಮತ್ತ�

Writer - ಶಿವಸುಂದರ್

contributor

Editor - ಶಿವಸುಂದರ್

contributor

Similar News