ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮೀಸಲಾತಿ

ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯವು ಜನಾಂಗೀಯ, ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ, ವಾಸಸ್ಥಳ ಆಧಾರಿತ ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ವಾಡಿಕೆಗಳು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮಾನತೆಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾಗತಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಾಮಕರಣ ತಾರತಮ್ಯದ ಆಧಾರ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಅಸಮಾನತೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ದೇಶದಿಂದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತೀ 25 ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ಅವರು ಮಾಡುವ ರೀತಿಯ ಕಸುಬು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಇದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು 250/300 ದಶಲಕ್ಷ ಜನರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ 179 ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ಸಾಮಾಜಿಕ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ದೇಶ ಗಳೆಂದರೆ- ಯಮನ್, ಕೀನ್ಯಾ, ನೈಜೀರಿಯಾ, ಸೊಮಾಲಿಯಾ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ನೇಪಾಳ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಇಥಿಯೋಫಿಯ, ಸೆನೆಗಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು, ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಜಾತಿ ಕಟ್ಟಳೆಗಳ ಮೂಲತತ್ವ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂಬುದು ಸೋಜಿಗ ಹಾಗೂ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿ.

ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಜನಾಂಗೀಯ ತಾರತಮ್ಯದ ಸಮಸ್ಯೆಯು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಚಿರಪರಿಚಿತ ವಾಗಿದೆ. ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಕಳೆದ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅವಮಾನದಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಬಲವಾದ ದೃಢಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದೆ. ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರಕಾರವು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅದೇ ‘ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ’(affirmative action), ಇದು ನಂತರದಲ್ಲಿ ‘ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ವೈವಿಧ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ’ ಎಂದು ಬದಲಾಗಿ ಬಹು ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು.

1961ರಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನಡಿ ಅವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸರಕಾರವು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ‘‘ಅಸಮಾನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು’’ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅನುಪಾತದ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ಒಟ್ಟು ಅಮೆರಿಕನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರತಿಶತ 27ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವು ಭಾರತೀಯ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಅದು ಸಂವಿಧಾನ ಅಥವಾ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿನಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ನೀತಿಯು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಎರಡು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ಕಾನೂನುಗಳ ಮೂಲಕ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸಮಾನತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದರೂ 1864ರಿಂದ 13ನೇ ಮತ್ತು 14ನೇ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ ಸಮಾನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೃಢವಾದ ತಳಹದಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಎಲ್ಲ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಕಾನೂನು ತರುವುದರ ಮೂಲಕ ತಾರತಮ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸಲು, ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 1964 ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ದೃಢವಾದ ಕ್ರಮವು ತೀವ್ರತೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಕಾಯ್ದೆಯ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ‘ಸಮಾನ ಉದ್ಯೋಗ ಅವಕಾಶ ಆಯೋಗ’ವನ್ನೂ ರಚಿಸಿತು.

ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ

ಅಮೆರಿಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣ.

ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಉದ್ಯಮಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಸಾವಿರಾರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಆಕಾಂಕ್ಷಿತರನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ತುಂಬಾ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಹು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ಗಳೂ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ದಕ್ಷತೆಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ದೂರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಉದ್ಯಮಗಳ ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಖಾಸಗಿ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಅನುಷ್ಠಾನ:

ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕರೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡ ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವಲಯವು ಮಿತಿಮೀರಿದ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿತು. ಆದುದರಿಂದ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಅಮೆರಿಕ ದೇಶ ಒಂದರಲ್ಲೇ ಅನೇಕ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪೆನಿಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು ಎಂದರೆ - ಎಕ್ಸ್ ಜೋನ್ ಮೊಬೈಲ್ಸ್, ವಾಲ್ ಮಾರ್ಟ್, ಜನರಲ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್, ಫೋರ್ಡ್, ಅಮೆಝಾನ್, ಆ್ಯಪಲ್, ಅಲ್ಫಬೆಟ್ ಮುಂತಾದವುಗಳು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಕೆಲಸಗಾರರು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠವೆಂದರೂ ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತಿಶತ 25ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಲಸಗಾರರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ಕಂಪೆನಿಗಳಿಗೆ ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಅವಕಾಶಗಳಿಗೆ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಗಳಿಸಿರುವ ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಮಟ್ಟದ ಹೆಸರಿಗೆ ಎಂದಿಗೂ ಆತಂಕ ಅಥವಾ ಕೀರ್ತಿ ಹಾನಿಯ ಬೆದರಿಕೆ ಉಂಟಾಗಿಲ್ಲ.

ಯು.ಎಸ್. ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆ

ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವು ಕೇವಲ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತ ಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ; ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ನೀಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ.

ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ 3.95 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿತ್ತು. ಬಿಳಿಯರಲ್ಲದವರಿಗೆ ನೇಮ ಕಾತಿ ಸಮಾವೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಚಾಲನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವೂ ಶೇ.17.1ರಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾದದ್ದು ಕಂಡು ಬಂದಿತು. ವಾಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಜರ್ನಲ್, ಯುಎಸ್‌ಎ ಟುಡೇ ಶೇ.18.7 ರಷ್ಟು, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಶೇ.16.2ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕರಾಗಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಪ್ರತಿಶತ 16ರ ರಷ್ಟನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಟ್ಟು 1,446ರಲ್ಲಿ, 950 ಅಮೆರಿಕದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲು ‘ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂಸ್ ಪೇಪರ್’ಗಳ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ನಾಲ್ಕು ದೊಡ್ಡ ಟಿವಿ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ತಕ್ಕುದಾದ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿದ್ದವೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.

ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ, ಇಂದಿಗೂ ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಪ್ರತಿಶತ 80ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮೇಲ್ಜಾತಿ-ವರ್ಗಗಳ ಬಿಗಿ ಮುಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ವರದಿಯೊಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಟರು, ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸರ್ವ ವಿಧದಲ್ಲೂ ಘನ ಘೋರ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗಂತ, ಈ ಅನ್ಯಾಯವನ್ನು ಯಾವುದೇ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದೆ ತೊಲಗಿಸುವವರು ಯಾರು? ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸರಕಾರ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿ ಬಲವಾದ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಅಗತ್ಯತೆ ಇದೆ. ಆ ಕಾಲ ಬರುವುದೆಂದೋ, ಕಾದು ನೋಡುವ ಸ್ಥಿತಿ ತಳ ಸಮುದಾಯಗಳದ್ದು.

ಅಮೆರಿಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮೀಸಲಾತಿ:

ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಈ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳೂ ತಮ್ಮದೇ ದೇಶಗಳ ಒಂದು ಭಾಗದ ಜನರಿಂದಲೇ ಮತ್ತೊಂದು ಭಾಗದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾರತಮ್ಯದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ತಾರತಮ್ಯದ ಸ್ವರೂಪವೂ ವಿಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಜನಾಂಗೀಯ ತಾರತಮ್ಯವು ಸುಮಾರು ಮುನ್ನೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಎರಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ.

ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸ್ವಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿಯು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾಗಿದೆ.

ಅಮೆರಿಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹಲವಾರು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ಬಿಳಿಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರಿಗೆ, ಆಫ್ರಿಕನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಗುಲಾಮರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್‌ರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಸಮಾನತೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮೊದಲ ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿಯೇ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು. ತರುವಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ತಡವಾಗಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಇತರ ಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿತು. ವಿಮೋಚನೆಯ ರಾಜಕೀಯ ಉಪಕ್ರಮ ಮೊದಲು ಬಂದು, ಆನಂತರ 1960 ಮತ್ತು 1970ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ಗಣರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾತಿಯು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಯಶಸ್ಸು ಅಥವಾ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಾರತೀಯ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಇದನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದರ ಕಾರ್ಯವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವು ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿಗಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ವಿಭಾಗವು ಸಂಖ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಹುಮತವಾಗಿದೆ.