ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿಷ್ಪಕ್ಷ ನಿಲುವಿನ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು

ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದ್ದು, 7 ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ದೇಶದ ಚುನಾವಣಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಇದು ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೀರ್ಘ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇಷ್ಟೊಂದು ಸುದೀರ್ಘ, ಎರಡು ತಿಂಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತೇ?

ಇವಿಎಂ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕವಾಗಿದೆ, ಅತ್ಯಂತ ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಲು ಅದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಅನ್ನುವುದಾದರೆ ಒಂದೆರಡು ಹಂತಗಳ ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಯಾಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದು?

ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಬಗ್ಗೆ ಆಯೋಗವೇನೋ ಖಡಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದಾದರೂ, ಆ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಹಿಂದಿನ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಬೇರೆಯೇ ಕತೆ ಹೇಳುತ್ತಿವೆ. ಇವಿಎಂ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮತ್ತು ಅನುಮಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ವಿವರಣೆ ಕೂಡ ತೃಪ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಆರೋಪಗಳಿವೆ.

ಚುನಾವಣೆ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ಸುದ್ದಿಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಆಯೋಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಮರ್ಪಕ ಉತ್ತರ ಕೊಡುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಆಯೋಗದ ಸುದ್ದಿಗೋಷ್ಠಿ ವೇಳೆ ಪತ್ರಕರ್ತರಿಂದ ಬಂದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಮಡಿಲ ಮೀಡಿಯಾಗಳ ಮೌನದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಬಹಳ ಗಂಭೀರವಾಗಿದ್ದವು. ಆ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಗಟ್ಟಿ ದನಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನೇರವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ‘ಲೆವೆಲ್ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್’ ಎಂಬ ಪದ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಎಂದು. ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆಯೋಗ ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಶ್ರಮಿಸಲಿದೆ?

ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ವಿಪಕ್ಷಗಳೆಂಬ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳು ಸಿಗಬೇಕು. ಆದರೆ ಬರೀ ಮೋದಿಯನ್ನೇ ತೋರಿಸುವ ಇವತ್ತಿನ ಮೀಡಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ ಸುದ್ದಿಗಾಗಿ ಸಿಗುವ ಜಾಗವಿದೆಯೇ?

ಹಣಬಲ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಪಕ್ಷದ ಕೈಯಲ್ಲಿದೆ. ವಿಪಕ್ಷಗಳ ಬಳಿ ಹಣ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ. ವಿಪಕ್ಷಗಳ ನಾಯಕರನ್ನು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ವಿಪಕ್ಷಗಳ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಸೀಝ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ಲೆವೆಲ್ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್ ಯಾವುದು?

ಮೊದಲು ಈ ಚುನಾವಣೆಯ ಸುದೀರ್ಘ ಅವಧಿಯ ಬಗೆಗಿನ ವಿವರಗಳ ಕಡೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ನೋಡೋಣ.

ಈ ಸಲದ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ 44 ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯದ್ದಾಗಿದೆ.

1951-52ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ನಡೆದ ನಂತರ ದೇಶದ ಚುನಾವಣಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ಇದು ಎರಡನೇ ಸುದೀರ್ಘ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಈ ವರ್ಷದ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಒಟ್ಟು ಅವಧಿ, ಶನಿವಾರ ಚುನಾವಣೆಯ ಘೋಷಣೆಯಾದಂದಿನಿಂದ ಮತ ಎಣಿಕೆಯವರೆಗೆ 82 ದಿನಗಳ ಸಮಯದ್ದಾಗಿದೆ.

1980ರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಆಗ ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆದದ್ದು ನಾಲ್ಕೇ ದಿನಗಳು.

ಈ ಸಲ ಎಪ್ರಿಲ್ 19ರಿಂದ ಮತದಾನ ಶುರುವಾಗಿ ಜೂನ್ 1ರವರೆಗೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜೂನ್ 4ರಂದು ಮತ ಎಣಿಕೆ.

ಯಾಕೆ ಇಷ್ಟು ದೀರ್ಘ ಅವಧಿಯ ಮತದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ರಾಜೀವ್ ಕುಮಾರ್, ದೇಶದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿದವರಂತೆ ಉತ್ತರ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ನದಿಗಳು, ಪರ್ವತಗಳು, ಹಿಮ, ಕಾಡು, ಬೇಸಿಗೆ ಎಂದೆಲ್ಲ ಹೇಳಿರುವ ಅವರು, ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ನಡುವೆ ಹಬ್ಬಗಳು, ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಇರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಇದು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಯಾರಿಗಾದರೂ ನಷ್ಟ ಉಂಟುಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಲೀ ಅಲ್ಲ. ಅಂಥ ಅನುಮಾನ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಇದ್ದರೆ ಅದು ತಪ್ಪು ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 7 ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಹಲವಾರು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಟೀಕಿಸಿವೆ.

ಆದರೆ, ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ಹಂತಗಳ ಅಗತ್ಯ ಇದೆಯೆಂದು ಆಯೋಗದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಮೋದಿ ಮತ್ತವರ ಪಕ್ಷದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಪಕ್ಷಪಾತ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೂಡ ಸುದ್ದಿಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಎದುರು ಬಂತು. ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಾಗಿ ವಿಪಕ್ಷಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ, ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಬಿಜೆಪಿ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಮೋದಿ, ಅಮಿತ್ ಶಾ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಕ್ರಮವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಎದುರಾಯಿತು.

ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದವರಿಗಿಂತ ವಿಪಕ್ಷಗಳ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಪ್ರಕರಣಗಳೇ ಹೆಚ್ಚು ನಿಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಎದ್ದಿತು. ‘ಮೋರಲ್ ಕೋಡ್ ಆಫ್ ಕಂಡಕ್ಟ್’ ಈಗ ‘ಮೋದಿ ಕೋಡ್ ಆಫ್ ಕಂಡಕ್ಟ್’ ಆಗಿದೆಯೇ? ಎಂಬ ಅನುಮಾನವೂ ಎದ್ದಿತು. ಇದಾವುದಕ್ಕೂ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ನೇರ ಉತ್ತರ ನೀಡಲಿಲ್ಲ.

ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಅರುಣ್ ಗೋಯಲ್ ರಾಜೀನಾಮೆ ವಿಚಾರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದ್ದಿತು. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾರಣ ಎಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರೇ, ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಆಯೋಗದೊಳಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದರು. ಹಾಗಿರುವಾಗ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾರಣ ಎಂದೇಕೆ ಹೇಳಬೇಕು? ಅಸಲಿ ಕಾರಣವನ್ನು ಅವರೇಕೆ ಹೇಳಲಾರರು?

ಇವಿವಿಂ ಕುರಿತು ವಿಪಕ್ಷಗಳ ವಿಚಾರ ಕೇಳಲು ಕೂಡ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ತಯಾರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ತಾನೇ ಒಂದಿಷ್ಟು ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಸುಮ್ಮನಾಗಿತ್ತು.

ಇವಿಎಂ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಬಗ್ಗೆ ಈಗಲೂ ದೇಶದ ಜನರಲ್ಲಿ ಅನುಮಾನಗಳು, ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಬೇಕಾದಷ್ಟಿವೆ. ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಮಾತ್ರ, ಅದು ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಸೇಫ್ ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಬಗೆಗಿನ ಅನುಮಾನಗಳಿಗೆ ಇವತ್ತಿಗೂ ಆಯೋಗ ಉತ್ತರ ಕೊಟ್ಟಿಲ್ಲ.

ಇವೆಲ್ಲವೂ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿಷ್ಪಕ್ಷ ನಿಲುವಿನ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಏಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಪತ್ರಿಕಾ ಗೋಷ್ಠಿ ಬಳಿಕವೂ ಇವಿಎಂ ವಿರೋಧಿ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಇವಿಎಂ ಕುರಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಆಯೋಗ ಸರಿಯಾಗಿ ಉತ್ತರವನ್ನೇ ಕೊಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಈಗಲೂ ನಾವು ನಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಿದ್ದೇವೆ. ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಆಯೋಗ ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಲಿ ಎಂದು ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಏನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ?

ಇವಿಎಂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸುರಕ್ಷಿತ, ಅದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತಿರುಚುವಿಕೆಗೆ ಆಸ್ಪದವೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದಾದರೆ ಬಹಳ ಒಳ್ಳೆಯದೇ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಇಡೀ ದೇಶಕ್ಕೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾದುದು ಆಯೋಗದ ಕೆಲಸ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಇವಿಎಂ ಕುರಿತ ಎಲ್ಲ ಸಂಶಯಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಆದರೆ ಪ್ರತೀ ಬಾರಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಇವಿಎಂ ಕುರಿತು ಮಾತಾಡಿದ ಬಳಿಕ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು, ಸಂಶಯಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ? ಮತ್ತು ಯಾಕೆ?

ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ, ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಬಳಸುವ ಯಂತ್ರ ಹಾಗೂ ಅದರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಮತದಾರರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿ ಕೊಡುವುದು ಯಾಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ?

ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು ಪತ್ರಿಕಾ ಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ನಾವು ಸಹಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಮೂರ್ಖರ ಸರದಾರ ಎಂದು ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಮೋದಿ ಟೀಕಿಸಿದ್ದರು. ಅದೇ ಪ್ರಧಾನಿ ದೇಶದ ಒಂದು ಧರ್ಮವನ್ನು ಭಯೋತ್ಪಾದಕತೆ ಜೊತೆ ಜೋಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಚಪ್ಪಾಳೆ ಗಿಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಆಯೋಗ ಏನಾದರೂ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡದ್ದು ಇದೆಯೆ?

ಈ ಹಿಂದೆ ಮೋದಿ, ಅಮಿತ್ ಶಾ ಬಗ್ಗೆ ಹಿಂದಿನ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತ ಅಶೋಕ್ ಲವಾಸಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿದಾಗ ಅವರ ಮನೆ ಮೇಲೆ ಐಟಿ ರೇಡ್ ಆಯಿತು. ಕೊಡಬಾರದಷ್ಟು ಕಿರುಕುಳವನ್ನು ಅವರಿಗೂ ಅವರ ಪರಿವಾರಕ್ಕೂ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು. ಆದರೆ ಪ್ರಧಾನಿಯೇ ಎಷ್ಟು ಬಾರಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬಳಸಿಲ್ಲ?

ಆದರೆ ಇವತ್ತಿಗೂ ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಮೊದಲ ಸಲದ ಮತದಾರರ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಸರಕಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಅವರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಬಿಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಏಕೆ ಆಯೋಗ ಸುಮ್ಮನಿದೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಏಳುತ್ತದೆ.

ಎಲ್ಲವೂ, ಎಲ್ಲ ಬಲವೂ ಬಿಜೆಪಿ ಪರ ಇರುವಾಗ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಹೇಳುವ ‘ಲೆವೆಲ್ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್’ ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ಚುನಾವಣಾ ಬಾಂಡ್ ಮೂಲಕ ಸಿಂಹಪಾಲು ದೇಣಿಗೆ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳೆಲ್ಲ ಬಿಜೆಪಿ ಪರ ನಿಂತಿವೆ. ವಿಪಕ್ಷಗಳ ಕಡೆಗೆ ಅವು ದೊಡ್ಡ ಗೋಡೆ ಎಬ್ಬಿಸಿಕೊಂಡು ಕೂತಿವೆ. ಹಣಬಲ ಬಿಜೆಪಿಯದ್ದಾಗಿದೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅದರ ಕೈಯಲ್ಲಿವೆ. ಅಂದಮೇಲೆ ಅದು ಹೇಗೆ ‘ಲೆವೆಲ್ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್’ ಆಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯ?

ವಿಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಈ ಚುನಾವಣೆ ಗೆಲ್ಲುವುದು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಆಯೋಗ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಚುನಾವಣೆ ಎನ್ನುವುದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ನಡೆಸುವ ಚುನಾವಣೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವಾಗಿದೆ.

ಎಲ್ಲ ಪಕ್ಷಗಳ ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರಚಾರಕರಿಗೂ ಗೈಡ್‌ಲೈನ್ ವಿಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಆಯೋಗ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಅದು ಯಾವ ಪಕ್ಷ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆಯೇ? ಸುಳ್ಳು ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುವವರ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಏನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ?

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಮೋದಿ ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿ ಕೊಟ್ಟಾಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಮಾಡಲಾಯಿತು? ಇವತ್ತಿನವರೆಗೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.

ದಿಲ್ಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅನುರಾಗ್ ಠಾಕೂರ್ ಪ್ರಚೋದನಕಾರಿ ಭಾಷಣದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಸ್ ಆಯಿತೇ ಹೊರತು ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಮಾನ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ.

ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲೇ ಹುತಾತ್ಮ ಸೈನಿಕರ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಮತ ಯಾಚಿಸಿದರು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ. ಆದರೆ ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮವಾಯಿತೇ ? ಹಾಗಾದರೆ ಆಯೋಗ ಹೇಳುವ ಗೈಡ್‌ಲೈನ್ಸ್ ವಿಪಕ್ಷಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ?

ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಸುದ್ದಿಗಳ ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಿಂದ ತೆಗೆಯುವುದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲೆಂದೇ ಪ್ರತೀ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿ ನೇಮಕದ ಬಗ್ಗೆ ಆಯೋಗ ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ ಹಿಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆದದ್ದೇನು?

ಎಲ್ಲ ಟಿವಿ ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ದಿನ ಬಿಜೆಪಿಯ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಕವರೇಜ್. 20 ಸುದ್ದಿಗಳು ಬಿಜೆಪಿಯದ್ದಾದರೆ, ಒಂದೋ ಎರಡೋ ಸುದ್ದಿಗಳಷ್ಟೇ ವಿಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತವೆ. ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ, ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಗಳಿರುವ ಜಾಹೀರಾತು ಪ್ರಕಟಿಸಿದಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರ ವಿರುದ್ಧವೂ ಕ್ರಮ ಎಂದೆಲ್ಲ ಹೇಳುವ ಆಯೋಗ, ಯಾವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಲಾರದು.

ಎಲ್ಲ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮೋದಿ ಭಾಷಣದ ಪ್ರಸಾರವಿದ್ದರೆ, ವಿಪಕ್ಷಗಳ ನಾಯಕರ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿಗೆ ಎರಡು ನಿಮಿಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಮೊನ್ನೆಯ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಕೂಟದ ಮುಂಬೈ ಸಮಾವೇಶವನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಎಷ್ಟು ಚಾನೆಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ನೇರ ಪ್ರಸಾರ ಬಂತು? ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಕವರೇಜ್ ಸಿಕ್ಕಿತು?

ಇನ್ನು ದುಡ್ಡಿನ ಹರಿವಂತೂ ಚುನಾವಣೆ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ. ಜಪ್ತಿಯಾಗುವ ಅಕ್ರಮ ಹಣದ ಪ್ರಮಾಣವಂತೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಇದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ‘ಲೆವೆಲ್ ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್’ ಹೇಗಿರಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಎಪ್ರಿಲ್ 19ರಿಂದ ಜೂನ್ 1ರವರೆಗೆ ದೇಶವೇ ನೋಡಲಿದೆ.

ಈ ಬಾರಿಯ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಹಿಂದೆಂದೂ ಕಾಣದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಅಸಮವಾಗಿರಲಿದೆ.

ಈ ಅಸಮಾನತೆ ಚುನಾವಣೆಯಿಂದ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದೆ. ಈ ಸಲ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಲಿದೆ ಎಂಬುದಂತೂ ನಿಚ್ಚಳ.